EkstraØving 2.4

Situasjonsbeskriving

Allereie i den vidaregåande skolen forstod Ditte Andersen at datateknologien ville føre til eit stort utviklingspotensial for nye elektroniske produkt. Etter tre års høgskolestudium i informatikk og grunnfag i pedagogikk, startar Ditte som informatikklærar ved Vika vidaregåande skole. Ditte, som er 28 år og einsleg, føler seg no kompetent til å utvikle eit meir tidsriktig læremiddel for faget informatikk. Ho startar idéutvikling og prosjektering av eit nytt læremiddel heime i Stien 2, 7080 Heimdal.

På noko sikt har ho ambisjonar om å vere i marknaden med eit marknadsriktig – brukarvennleg og funksjonelt – produkt der ho i ein innkøyringsfase eksperimenterer med bruk av ny teknologi. Ho ser for seg at hovudproduktet er papirbasert, og at moglege støtteprodukt kan vere CD-ROM-produkt, DVD-produkt og interaktive Internettprodukt.

Før Ditte tek den endelege avgjerda om å starte eiga bedrift, ser ho behovet for å kartleggje ei rekkje interne og eksterne forhold for å eliminere usikkerheit. På den måten kan ho unngå at det påtenkte prosjektet og mykje arbeid endar i ein økonomisk fiasko.

Under namnet «Com@n» planlegg Ditte å utvikle eit papirbasert læremiddel med ein interaktivt Internettbasert verkstad som støttefunksjon. Produktet skal utviklast ved bruk av ny teknologi og på basis av plattforma Microsoft Office 2000. I første omgang tek ho sikte på å få produktet inn på skolemarknaden som utgjer 6 000 elevar på landsbasis.

Ditte har laga dette forslaget til forretningsidé: Mi bedrift skal utvikle kunnskapsprodukt basert på konkrete behov innan utdanning basert på tradisjonell publisering og ny interaktiv Internett-teknologi innretta mot fagområdet informatikk i den vidaregåande skolen.

Marknaden er relativt oversiktleg med omsyn til konkurrerande tilbod. Likevel kontaktar ho alle fylkesskolesjefar og ber om ei oversikt over dei skolane som tilbyr Informatikk som studieretningsfag. Deretter vender ho seg til skolane og ber om å få tilsendt boklista. På denne måten skaffar ho seg oppdatert informasjon om marknaden. Undersøkinga viser at det er tre konkurrentar som tilbyr læremiddel i faget, og at eitt av forlaga har 60 % av marknaden. Dei to andre deler likt på resten.

Ditte ser at læremiddelmarknaden for informatikkprodukt i den vidaregåande skolen er labilt sjølv med ein klar marknadsleiar. Derfor meiner ho det er viktig å posisjonere seg i forhold til læreplanendringar, som alltid utløyser behov for nyskaping. Dessutan ser ho at produkta til konkurrentane forvitrar i forhold til ny teknologi. Ho ser også at berre marknadsleiaren driv aktiv produktutvikling i forhold til ny teknologi. Ho meiner dei to andre konkurrentane vil forsvinne.

Ho ønskjer å utfordre marknadsleiaren fordi dette forlaget kjem med eit nytt produkt neste vår. Derfor meiner ho at det er riktig å angripe no. Målet er å ta 40 % av marknaden. Ho satsar på å vise marknaden at ho har eit utvida produkt i forhold til marknadsleiaren, som berre satsar på papir og utan støtteprodukt.

Satsinga er prega av stor risiko, og ho må rekne med ein introduksjonsfase på tre til fem år. Marknadsleiaren er eit stort forlag med anerkjende forfattarar. Likevel meiner Ditte at ho har eit fortrinn fordi ho kan tilpasse sine produkt raskare. Papirprodukta planlegg ho å framstille med laserteknologi etter eit «Print on demand»-konsept. Det gir maksimal fleksibilitet ved å produsere det ho treng når ho treng det. Eit slikt trykkekonsept minimerer også kapitalbindinga i lager.

Ditte meiner at utviklingstakta i IKT-teknologien er eit moment som kan opne marknaden for fleire nye konkurrentar, såkalla nisjeforlag. Ho synest å sjå ein tilsvarande trend på dette feltet som ein også finn i andre bransjar. Skjerpa konkurranse stiller krav om marknadsorientering og kundefokus. Suksessfaktorane meiner ho ligg i å definere behova og forventningane til kundane, å utvikle tidsriktige produkt og å etablere gode kunderelasjonar. Kundelojalitet meiner ho er ein sentral faktor for å skaffe seg ein posisjon i marknaden for læremiddel i informatikk i både skole- og bedriftsmarknaden.

For å kunne starte opp, treng Ditte ei rekkje eigedelar som likvidar, varelager, varebil og inventar. Derfor må ho skaffe kapital – eigedelane må finansierast. Ditte kan skaffe kr 300 000 sjølv. I tillegg har ho fått tilsegn om kr 50 000 i etablerarstipend frå næringskommunen. Det totale kapitalbehovet reknar ho blir kr 985 000. Frå Sparebanken ParatNordvest håper ho å få innvilga ein kassekreditt på kr 200 000 (limit). Resten reknar ho med å finansiere langsiktig.

Kapitalbehovet i anleggsmidlar er anslått til kr 600 000 som består av ein firmabil til kr 180 000 og inventar og nødvendig datautstyr med til saman kr 420 000. Ho satsar på å halde eit lite varelager med eit gjennomsnitt på kr 50 000. Gjennomsnittleg kapitalbehov som følgje av kreditt til kundar er anslått til å bli kr 135 000. Ho reknar med eit behov for kontantar og bankinnskot på totalt kr 200 000. Den gjennomsnittlege leverandørkreditten er forventa å utgjere kr 85 000.

Ditte ser at det kunne vere behov for utviklingshjelp frå ein strategisk investor med bransjeinnsikt og tunge referansar i startfasen. Likevel satsar ho på eigne ressursar og vil byggje seg opp steg for steg. Av omsyn til forretningsrisikoen, er ho likevel usikker kva slags føretaksform ho skal velje.

Det første året reknar Ditte med å selje 4 000 bøker til ein pris på kr 400. Dei variable kostnadene per bok har ho berekna til kr 240. Faste kostnader for første driftsåret anslår ho til kr 240 000.

Den som startar eiga næringsverksemd, tek på seg ein del formelle plikter overfor offentlege myndigheiter. For å skape orden i det økonomiske livet, pliktar alle som etablerer næringsdrift, å registrere verksemda. Formålet er å identifisere føretak på ein eintydig måte for å unngå samanblanding med andre føretak. På dette området har Ditte behov for konsulenthjelp.

Drifta skal starte i leigde lokale utan tilsette i første fase. Ei grov lønnsemdvurdering viser at prosjektet går med eit lite overskot allereie første driftsår. Etter tre års drift forventar Ditte at omsetninga kan forsvare to tilsette innanfor områda kundekontakt og kontorarbeid. Autorisert rekneskapsførar Marte Løken har sagt seg villig til å ta økonomifunksjonen og rekneskapen.

Oppdrag

Ditte ber om di hjelp til å utvikle ein forretningsplan for etableringa der du også skal komme med eit kreativt innspel til firmanamn viss du rår Ditte til å etablere bedrifta som eit aksjeselskap.

Med utgangspunkt i dei opplysningane som er gitt, skal du gjere ei vurdering av denne forretningsideen, gi eit råd om val av føretaksform ut frå dei aktuelle alternativa, gjennomføre ei marknadsvurdering og vurdere finansieringsplanen og økonomiplanen. Merknadene skal følgje forretningsplanen som vedlegg og dine forslag til forbetringar skal takast inn i ditt forslag til forretningsplan.

Forretningsplanen skal leverast inn som datautskrift, og han skal innehalde ein kort presentasjon av

• etableraren
• forretningsideen
• marknadsvurderinga
• val av føretaksform
• kapitalbehov og finansiering
• økonomisk analyse av etableringa
• formelle forhold ved etableringa